Bolalarni jinsiy zo'ravonlikdan saqlash

Zamonaviy dunyoda deyarli har bir qadamda xavf-xatarlar kutib turadi. Bunday paytda bolaning yonida ota-onalar doimo bo'lmasligi mumkin. Ammo ko'pchilik bolalar, masalan, sovg'a taklif qilsalar, begona kishi osongina gaplashishlari va hatto notanish odam bilan borishlari mumkin. Ko'pincha bolalarga biron ishni qilmasligi kerakligi haqidagi cheksiz ogohlantirishlarga qaramay bunday ishlar sodir bo'laveradi!
Favqulodda vaziyatlarda bolani to'g'ri tutishga qanday o'rgatish kerak, muammoga duch kelmaslik uchun qanday qoidalarga rioya qilish kerak va agar bola yo'qolsa, nima qilish kerakligi haqida mutaxassislar fikrini keltirib o'tmoqchiman. 
1. Ismingizni sir saqlang.
Bola o'z ismi va familiyasini, telefon raqamini va manzilini, ota-onasining ismlarini imkon qadar erta o'rganishi kerak. Ammo hech qachon chaqaloqning ismini va familiyasini uning narsalariga yozmang, ryukzaklarga ismli kalitlarni osib qo'ymang. Ota-onalar ko'pincha narsa yo'qolgan taqdirda buni qilishadi, lekin bu xavflidir - notanish odam darhol bolaning ismini bilib oladi va notanish kishi ism bilan murojaat qilganda, u ishonchni uyg'otadi. Undan ko'ra o'z mobil raqamingizni yozganingiz ma'qul.
2. Mashina = xavf.  
Bolaga to'xtab turgan mashinalarni chetlab o'tishni va hech qachon o'tirmaslikni o'rgating - nafaqat notanishlar bilan, balki tanishlar bilan ham (ko'p odam o'g'irlash "tanishlar" tomonidan amalga oshiriladi). Bolaning tom ma'noda, bir kun o'g'irlab ketuvchilar qurboniga aylangandan ko'ra, mashinalardan uzoqlashishgan ma'qul. Agar ular bolaga ergashsa va diqqatni jalb qilmoqchi bo'lsa, tushuntiring: bola baqirib, mashinaning harakatiga qarama-qarshi yo'nalishda qochishi kerak.

3. Oilaviy parol.
Oilaviy parolni o'ylab toping - bu odam (masalan, oila do'sti) bola u bilan birga borishi uchun berishi kerak bo'lgan parol. Shunday qilib, kimdir bolani chaqirsa va "Kelinglar, men sizni onangizga olib boraman!", desa - bola parol so'rashi kerak. Asosiysi, kod iborasi kutilmagan bo'lishi kerak. Shuning uchun uni "mitti mandarin" kabi taxmin qilish mumkin bo'lmagan so'zlardan tuzish kerak.
4. Yordam beradigan texnologiya.
Maxsus smartfon ilovasi farzandingizning har bir qadamini kuzatishga yordam beradi. Shunday qilib, Life360 yoki GPS Phone Tracker bepul va iOS va Android uchun mavjud. GPS sensori tufayli ilovalar bolaning koordinatalarini aniqlaydi va uning telefonidagi batareya quvvatini ko'rsatadi. Yana bir foydali yutuq - vahima tugmasi gadjetlari. Ular soatlar, kalit halqalar, bilaguzuklar va boshqa narsalar ko'rinishida keladi: ular joylashuvni kuzatish va falokat yuz berganda signallarni qabul qilish uchun ishlatilishi mumkin.
Bundan tashqari GPS manzilini kuzatib turuvchi maxsus bolalar uchun mo'ljallangan qo'lsoatlari ham bor. Ular bolani turgan joyini aniqlay oladi. Qolaversa, bolaning o'ziga bildirmay uning ahvolidan xabar olish uchun telefon qilib eshitib turish mumkin.
5. Ehtiyot bo'l, begona!
Notanishlar, hatto mehribonlar insonlar bilan ham suhbatni boshlamaslikka o'rgating. Farzandingizga notanish odamlarning savollariga javob berishga majbur emasligini va har doim jim turishi kerakligini tushuntiring. Agar begona odam sizni ushlab olgan bo'lsa, siz "yomon" bo'lishingiz kerak: jang qiling, tishlang, baland ovozda baqiring: "Men uni tanimayman! U meni o'g'irlamoqchi!" Bundan tashqari, hech qanday sharoitda begonalar bilan liftga kirmaslikni o'rgating - u biror narsani unutgandek ko'rsatsin.

6. Uyda yolg'iz.
Bolalar uyda yolg'iz qolganlarida hech qachon eshikni ochmasliklari kerak. Biror kishi oilasining do'sti, militsiyachi yoki kommunal xizmatchi sifatida tanishtirsa ham. Ideal holda, bolangizga kvartirada hech kim yo'qligini ko'rsatishga o'rgating. Agar notanish odam o'zini shubhali tuta boshlasa, zudlik bilan ota-onasiga, qo'shnilarga (agar ular bilan oldindan kelishib olgan bo'lsangiz) yoki militsiyaga qo'ng'iroq qilishini o'rgatish kerak: Bu raqam ("102") har doim tayinli joyda bo'lishi kerak.
7. Virtual do'st.
Internetda topish mumkin bo'lgan xavflar haqida ularga xabar bering. Odamlar har doim ham o'zini tarmoqdagi haqiqiy odamdek bo'lmasligini tushuntiring - o'zini 11 yoshli Abror deb tanishtirgan yangi onlayn do'st aslida jinoyatchi bo'lishi mumkin. Shuning uchun bolaga hech kimga telefon raqamingiz, manzilingiz, o'qish joyingiz va boshqa shaxsiy ma'lumotlaringizni aytmasligi va bundan ham ko'proq - Internetda tanishib qolgan odamlar bilan uchrashmaslikni tayinlang. Va yana bir narsa: bolangiz bilan ijtimoiy tarmoqlarda do'stlashishga harakat qiling: shu tarzda siz uning kim bilan muloqot qilishini kuzatib borishingiz mumkin.
8. Ichkiyim qoidasi.
Bolaning jinsiy zo'ravonlik qurboni bo'lishiga yo'l qo'ymaslik uchun siz bolani yoshlikdan tananisini himoya qilishini o'rganishingiz kerak. Bola hech kim unga tegishga haqli emasligini bilishi kerak, ayniqsa ko'rsatish mumkin bo'lmagan joylarni tushuntiring. "Ich kiyim qoidasi" buni o'zlashtirishga yordam beradi - ularning farjlariga begonalar tegmasligi kerak! Ichkiyim ostidagi qismlar shaxsiy zonadir. Agar kimdir qoidani buzsa, bola bu haqda darhol ota-onasiga xabar berishi kerak. Bolalarga zo'ravonlik qiluvchilar ko'pincha: "Bu bizning sirimiz bo'lsin", deyishadi. Shuning uchun, bunday sirlar bo'lishi mumkin emasligini tushuntiring!

9. Eng yaxshi do'st.
Farzandingiz sizga barcha voqealarni aytib berishini va maslahat olishini xohlaysizmi? Keyin qanday qilib to'g'ri munosabatda bo'lishni o'rganing! Nima bo'lishidan qat'iy nazar, bolani jazolamang.
Umid qilamizki, yuqoridagi ma'lumotlarni bolalar orasida yetkazib berilishini kengaytirishga, xalqaro dalillarga asoslangan ko'rsatmalarga rioya qilishga va xavfsizlikka asoslangan jinsiy ta'limni ta'minlashga ilhom beradi.

"Xadichai Kubro" ayol-qizlar o'rta maxsus islom ta'lim muassasasi talabasi Umarova E'zoza