Biz haqimizda

HAQIQIY ISLOMNI KASHF ETISH: “XADICHAI KUBRO” AYOLLAR MADRASASIDA TALIM QANDAY!

O’zbekiston poytaxtidagi “Xadichai Kubro” ayollar qizlar madrasasida bo’lajak sharqshunoslar va islom asoslari bo’yicha mutaxassislar o’qitiladi. Ularning o’qitish xususiyatlari nimada va bitiruvchilar qaysi sohalarda bilimga ega, deya qiziqdi Sputnik O’zbekiston muxbiri Anna Jelixovskaya.

Diniy ekstremizm XXI asrda asosiy global muammolardan biridir. Ayniqsa, bu tahdid oxirgi paytlarda Markaziy Osiyo mamlakatlarida tobora dolzarb bo’lib bormoqda. Yoshlarning islom haqidagi tasavvurlarini shakllantirish, provokatsion talqinlarga ishonch bilan javob berish va talabalar, maktab o’quvchilarini to’g’ri yo’lga yo’naltirish uchun diniy ta’lim mutaxassislari kerak. Aynan mana shu mutaxassislar Toshkentdagi Xadichai Kubro ayollar-qizlar o’rta maxsus islom talim muassasida, noyob o’quv yurtida o’qiydilar.

Bu erda Andijon, Buxoro, Jizzax, Namangan, Sirdaryo, Farg’ona, Xorazm, Toshkent va Toshkent viloyatidan 98 nafar ayol-qizlar tahsil olmoqda. Hududlardan kelgan talabalar yotoqxona bilan ta’minlangan.

Bu madrasada o’qituvchilarning aksariyati shu madrasaning bitiruvchilari. 23 nafar o’qituvchining har biri rus tilini yaxshi biladi, shuningdek ingliz va arab tillarida oson muloqot qiladi.

“O’qituvchilarimizning ilmiy faoliyati ustuvor masala. Ular muntazam ravishda turli tadqiqotlarda qatnashadilar. Xususan, ular O’zbekiston Xalqaro Islom Akademiyasi, Toshkent davlat sharqshunoslik universitetining magistratura va doktoranturasida ilmiy tadqiqotlar olib boradilar. Hozirgi kunga qadar bizning o’qituvchilarimiz 10 ga yaqin darsliklar va 20 dan ortiq o’quv qo’llanmalarni nashr etishdi “, – deydi ta’lim muassasasi direktori, tarix fanlari doktori Nozima Ibragimova. Shuningdek, viloyat va tuman o’qituvchilarining malakasini oshirish va qayta tayyorlash rejalashtirilgan.

Nozima Ibragimovaning so’zlariga ko’ra, bu odamlarning diniy savodxonligi darajasiga ijobiy ta’sir ko’rsatadi, jamiyatda qonunlarning noto’g’ri talqini paydo bo’lishining oldini olish uchun islomning asl ma’nosini yetkazishga yordam beradi.

“Xadichai Kubro” madrasasiga qanday kirish mumkin

Bu erga 18 yoshdan katta qizlar davlat test sinovlari asosida qabul qilinadi. Ular O’zbekistonning barcha viloyatlaridagi umumta’lim maktablari, litsey va kollejlarning 11-sinf bitiruvchilari bo’lishi kerak.

Bu erda oliy ma’lumotga ega bo’lganlar ham o’qishlari mumkin. O’qituvchilar aytganidek, hozir birinchi kurs talabalari orasida 43 yoshli talaba bor, yaqinda 48 yoshli ayol bitiruvchi bo’ldi.

Har yili 1500 ga yaqin kishi “Xadichai Kubro” ga hujjat topshiradi, lekin ajratilgan kvota boyicha 20 ta abituriyent qabul qilinadi. Talim muassasasi direktorining so’zlariga ko’ra, madrasaning asosiy maqsadi qizlarni hayotga tayyorlash va ularni oliy ta’limga yonaltirishdir.

“Bu yil biz oxirgi – to’rtinchi kurs bitiruvchilarimiz. Hozir o’qish muddati uch yil. 2018 yildan boshlab o’quv jarayoni takomillashtirilgan o’quv rejasi bo’yicha olib borilmoqda”, – dedi o’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari Muattar Vohidova.

Bundan tashqari, arab tili, xatoba, aqoid, hadis va informatika fanlari bo’yicha fan to’garaklari mavjud. Umumiy fanlar orasida psixologiya, pedagogika, huquq, tarix, rus va ingliz tili, valeologiya, jismoniy tarbiya kabi fanlar ham bor.

Madrasada qizlarni oilaviy hayotga tayyorlashga va qo’shimcha kasbiy ta’lim olishga katta e’tibor beriladi. Bu yerda ular tikuvchilik va bichuvchilik, oshpazlik, massaj terapiyasi va mashqlar terapiyasi kabi togaraklarga qatnashishadi.

Bizda barcha ishchi ayollardan iborat. Hatto qo’riqchi ham. Qabul qilinayotgan qizlarning aksariyati turmushga chiqmagan. Ular kopincha o’qish vaqtida turmushga chiqadilar va farzandli boladilar, shuning uchun ta’lim muassasasi hududida ona va bola uchun maxsus xona mavjud.

Bu yerda faqat ayollar jamoasi bolgani esa turmushga chiqqan talabalarning turmush ortoqlarida alohida ishonch uyg’otadi. Hatto qorovul ham bu erda ayol, – ta’kidladi Muattar Vohidova.

Masalan, talaba Nargiza Sharopovaning to’rt farzandi bor. Birinchi ma’lumotiga ko’ra, u madrasa talabasi – ingliz tili filologi. Nargiza arab tilini chuqur o’rganmoqchi bo’lgani uchun ushbu ta’lim muassasasiga kirishga qaror qildi.

“Mening o’qishlarim har doim birinchi o’rinda edi, chunki biz bu bilan butun hayotimizni o’rganamiz. Men zavq bilan o’qiyman, chunki o’qituvchilarning o’zi bunga turtki beradi. Biz birinchi navbatda, farzandlarimiz uchun o’qituvchimiz. Agar ayolning ma’lumoti bo’lmasa , u bizning bolalarimizga nimani o’rgatishi mumkin? Ularni ideal qilib tarbiyalash uchun biz o’zimiz bu idealga intilishimiz kerak “, – deya ishonadi talaba.

Dilnoza G’aniyeva madrasaga kirishdan oldin akademik litseyni tamomlagan. Keyin u turmushga chiqdi. Ammo o’rganish va o’rgatish istagi saqlanib qoldi.

“Arabcha maqol bor: agar siz o’g’ilga o’rgatsangiz, faqat u o’rganadi, agar siz qiz bolaga o’rgatsangiz, boshqalarga o’rgatasiz. Men bolalarimni o’qitishni xohlardim, shuning uchun o’zimdan boshladim. Hozir men 28 yoshdaman. Mening to’rt farzandim bor “, dedi Dilnoza.

Bu hikoyalarni bir muhim nuqta birlashtiradi-qizlarni hamma narsada turmush ortoqlari va hatto qaynonalari qo’llab-quvvatlagan. Dilnoza G’aniyevaga kelsak, uni qaynonasi, tom ma’noda uni o’qishga undagan.

Ish topish masalasida

Madrasada o’qish narxi 10 million so’m. Shu bilan birga, talabalar stipendiyasi, shuningdek, har kuni majburiy issiq tushlik olishadi. Ayniqsa, iqtidorli talabalar a’lo o’qishlari uchun ko’proq pul mukofotlarini olishlari mumkin.

Bu ta’lim muassasasida kitobga alohida munosabat mavjud. O’qituvchilar ta’kidlaydilar: kitob – fidoyi o’qituvchi, bilim va ma’naviy o’sishning asosiy manbai.

“Bizda axborot -resurs markazi fondida 19 mingga yaqin kitob bor, shu jumladan Brayl yozuvli Qur’on. Kutubxona muntazam ravishda yangi jahon badiiy adabiyoti va mumtoz adabiyotlar bilan to’ldiriladi”, – deydi rus tili o’qituvchisi Charosxon Muxitdinova.

2017-2018 o’quv yilidan boshlab madrasada Qur’onni yod oladigan talabalar bilan ishlaydigan qoriyalar to’garagi paydo bo’ldi.

Har yili bu yerda talabalar Murattaba va Mujavvada yonalishlari bo’yicha tayyorlanadilar. Malakali o’qituvchilar rahbarligida talabalar Qur’on qiroati musobaqasida ishtirok etish uchun chiroyli qiroat borasida ovozlarini sozlaydilar.

Ularning har biri “O’rta maxsus diniy ma’lumotli arab tilini biladigan islomshunos va voiz (otinoyi)” mutaxassisligini oladi.

Bitiruvchilar diniy ekstremistik va fundamentalistik g’oyalarga ilmiy asoslangan holda raddiya berishlari mumkin.

Bundan tashqari, ular ingliz va arab tillarini o’qitish bo’yicha o’quv markazlarida o’qituvchi sifatida katta talabga ega. Ular ko’pincha tarixiy diniy joylarga, bolalar bog’chasi o’qituvchilari va kutubxonachilarga ko’rsatma sifatida tavsiya etiladi. Ko’pchilik chet elda, masalan, Qohiradagi Al-Azhar universitetida o’qishni davom ettirmoqda.

Sputnik O’zbekiston muxbiri 

Anna Jelixovskayaning maqolasi tarjimasi