Hashviya firqasi

 
Hashviya firqasini muayyan bir firqa deb aytish qiyin. Chunki ular shar’iy dalillarni yaxshi tushunmaydigan turli guruhlar bo‘lishgan. Hashviya firqasi Qur’on va sunnatda kelgan zohiri Alloh taoloning maxluqotlarga o‘xshash ekaniga dalolat qiladigan dalillarni aynan o‘shanday deb e’tiqod qilishga urinadigan firqa bo‘lgan. Bu firqa turli xato qarashlari tufayli “hashviya” deb nomlanib qolgan. Aslida حَشْوٌ  kalimasi “bir narsaning ichiga tiqilgan narsa” ma’nosini anglatadi. Ushbu firqaning bunday nomlanishi haqida uch xil qarash bor: 
1. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan rivoyat qilingan hadislarning ichiga u zot aytmagan so‘zlarni kiritib qo‘yishgani uchun “hashviylar” deb nomlangan. 

2. Ulug‘ tobeinlardan biri Hasan Basriy rahmatullohi alayhning dars halqalariga avom roviylardan bir guruh insonlar kelib, u zotning huzurlarida yaroqsiz gaplarni gapirishgan. Shunda u zot: رُدُّوا هَؤُلاءِ إِلَى حَشَا الْحَلْقَةِ  ya’ni “anavilarni dars halqasining ichiga qaytarib qo‘yinglar”, degan. Shu sababli ular “hashviylar” deb nomlangan. 

3. Bu firqa Alloh taolo haqida فِي حَشْوِ الْعَالَمِ   ya’ni, “olamning ichida” deganlari uchun “hashviylar” deb nomlanib qolishgan.

3-kurs talabasi Asqarova Shahnoza
Mas'ul ustoz: Yoshlar bilan ishlash,  ma‘naviyat-ma‘rifat bo'limi boshlig'i G. Maxamedova